شاه کشی؛ شلیک به استبداد و تبعیض (یادوارۀ شهید عبدالخالق هزاره)

ماه تابو، مرد میدو، شیرِ ازمُو خالِقُو
کشته نادرشاه ره رفتی اَلی زِندو خالقو
با همـه مردانگی بـگرفتـی از جلـادها
انتــقام نوجـــوانانِ ارزگــو خالقــو

«خالق به نزد من آمده، از من دستمال خواست، من دستمال خود را به او دادم. خالق دستمال را گرفته، روی تفنگچه اش آویخت تا پنهان کاری لازم را انجام داده باشد. بعد از آن از اسحاق شیردل و محمود خواست تا در صف پیش روی او ایستاده شوند و همین که نادر نزدیک شد، خود را به کناری گرفته شق شوند تا او وظیفه اش را به راحتی انجام دهد.

بالاخره انتظار به پایان رسید و نادرخان وارد باغ دلگشا شد و پس از مراسم کوتاهی به سوی صفوف شاگردان مکتب قدم گذاشت و همین که در پیش روی صف رسید، اسحاق شیردل و محمود خود را به یک طرف گرفته، خالق یک قدم پیش گذاشته، با خونسردی و آرامش کامل سه گلوله بر دهان و قلب و مغز نادرخان خالی کرد… نادر فی القور نقش زمین شده، در میان خون کثیف خود پیش پای عبدالخالق قرار گرفت…» (برگرفته از: یادنامۀ مبارز راه آزادی و قهرمان ضد استبداد، شهید عبدالخالق، مرکز فرهنگی نویسندگان افغانستان، ص ۵۵ و ۵۶)

شانزدهم عقرب سال ۱۳۱۲ ش، عبدالخالق هزاره، قلب «استبداد» را نشانه گرفت و در اقدامی انقلابی، با شلیک سه گلوله جانِ نادرشاه را گرفت و پس از آن، با تحمل چهل و هشت روز شکنجه، در روز چهارم جدی همان سال به شهادت رسید. ترور نادرشاه در تاریخ افغانستان نقطۀ عطفی است که متأسفانه به دلیل خشک مغزی و تعصب های قوم مدارانۀ حاکمان وقت، از آن زمان تاکنون به طور بایسته و شایسته مورد کنکاش و بررسی قرار نگرفته است. بلکه، جالب اینجاست حکومت ها و اندیشمندان حکومتیِ افغانستان، که هیچ گاه از فاشیسم قومیِ مذکور برکنار نبوده اند، همواره تلاش داشته اند تا این رخداد را رویدادی تصادفی جلوه دهند و مانع بررسی سویه های مختلف این رخداد شوند. دستگیری و نابودی تمام وابستگان، نزدیکان و دوستان عبدالخالق خود گواهی است بر این مدعا.

در واقع، به جرأت می توان گفت که ترور نادرشاه، شکلی نوین از «شاه کشی» در افغانستان است که تا امروز، لرزۀ آن بر تن حاکمان و دولتمردان افغانستان باقی است؛ شاه کشی ای که نه توسط فرزند، برادر، پدر و یا یکی از وارثان و سلطنت طلبان صورت گرفت، بلکه فاعلِ آن جوانی از قشر محروم و سرکوب شده است که نه تخت می خواهد و نه تاج.

«مجمع فرهنگی دانشجویان افغانستان (ف.د.ا.)» بر آن است تا در نشستی دانشجویی، به بررسی این اقدام انقلابی، زمینه ها و پیامدهای آن بپردازد، امید که با افتادن پرتوی نوری هر چند کم فروغ بر ظلمت حاکم بر تاریخ افغانستان، قدمی باشد در راستای فهم بهتر وضع موجود خود و جامعۀ خود.

از تمام دانشجویان، فرهنگیان، هنرمندان و علاقمندان دعوت می شود تا در زمان و مکان مقرر، در این برنامه حضور به هم رسانند.
مکان: تهران، چهار راه ولی عصر، دانشگاه امیرکبیر، مجموعه تالارهای مرکزی
زمان: چهارشنبه، ۱ / ۹ / ۱۳۹۱، ساعت ۱۴ الی ۱۷ عصر

منبع: مجمع فرهنگی دانشجویان افغانستان”فدا”

In this article

Join the Conversation