مدت ها گذشت تا خبر آغاز حمله به قندهار که از ماه ها قبل به این سو در رسانه ها می پیچید، به نشر رسید. حمله نظامیان ناتو و افغان به طالبان در ولسوالی ژیری ولایت قندهار که از مراکز اصلی طالبان به شمار می رود، شروع و در مدت زمان اندک دو ولسوالی ارغنداب و پنجوایی را نیز در بر گرفت، این حمله به نام عملیات اژدها یاد می شود. عملیمات اژدها در زمانی آغاز می شود که موضوع مذاکره حکومت با سران طالبان به اوج خود رسیده و گزارش های پراکنده از آماده گی سران طالبان برای مذاکره با حکومت به نشر می رسد.
آنچه در گزارش ها و اعلامیه های ناتو و نیروهای نظامی افغانستان بازتاب یافته است، حدود هشت هزار نیروی خارجی و افغان در این عملیات شرکت دارند و طوری که اظهار میکنند باید بسیار وسیع و گسترده باشد. قرار است در این حمله به گروه طالبان ضربه جدی وارد گردد.
با و جود که این عملیات بسار مهم خوانده شده است اما این که نتیجه آن می تواند مصارفی را که برای این جنگ در نظر گرفته شده و همین طور خسارات که به مردم منطقه وارد می گردد، جبران میکند یانه؟ هنوز معلوم نیست. قبلا نیز نمونه ی از این گونه عملیات ها را در ولایت هلمند شاهد بودیم که پیامد خیلی بدی نداشت. گرچه هزینه های مالی و جانی فراوان داشت ولی با وجود آن عملیات هلمند در کوبیدن روحیه طالبان نقش بسیار موثر و قابل ملاحظه ای داشت.
واما نکته های برجسته در این عملیات:
۱ – این عملیات دقیقا نتیجه ای قابل ملاحظه ای برای حکومت افغانستان و نیروهای ناتو خواهد داشت. به این معنا که قندهار از ابتدای آمدن طالبان مهمترین و استراتیژیک ترین مرکز سازمان دهی این گروه بوده و بعد از سقوط طالبان نیز قندهار عمده ترین مرکز سازمان دهی این گروه در مقابل دولت افغانستان و نیروهای ناتو می باشد.
از طرفی هم پاکستان نیز بیشترین سیاست های تخریبی خود را از همین آدرس بر علیه دولت افغانستان عملی می کرد، و حالا که قرار است این ولایت از وجود نیروهای طالبان پاک سازی شود، پاکستان چند قدم عقب تر رانده می شود و رسیدن به اهداف شان مشکل تر به نظر می رسد. بنا بر این عملیات به آن ساده گی که گاهی گفته می شود نخواهد بود. زیرا دستگاه استخباراتی پاکستان تلاش نهایی خود را در بر هم زدن اوضاع و همین طور در فراهم کردن زمینه های شکست برای نیروهای ناتو و افغان به خرج خواهد داد. و از سوی دیگر پاکستان تجربه حمله ناتو و افغان به ولایت هلمند را نیز دارد، احتمال این وجود دارد که آنها این بار سنجیده تر از طالبان حمایت نمایند و آنطوری که پیش بینی می گردد، عملیات اژدها با مشکلات جدی نیز روبرو خواهد بود.
۲ – ولایت قندهار از معدود ولایاتی است که دو کشور قدرت مند غرب ( آمریکا و انگلستان ) به دلیل بافت های اجتماعی و قومی، و به دلیل سنتی بودن مردم در این منطقه، برای تحت کنترول داشتن آن رقابت شدید دارد. از طرفی هم این ولایت زاد گاه رییس جمهور حامد کرزی و مرکز فعالیت احمد ولی برادر رییس جمهور، از چهره های قدرت مند افغانستان است که همواره مورد اتهام و سوء ظن ها قرار داشته است. بنا بر این همان گونه که این عملیات به سختی در این ولایت سامان داده شد، احتمال این وجود دارد که جریان عملیات نیز بدون مشکل نباشد. حالا این مشکل تا چه اندازه از این ناحیه خواهد بود، بحث جداگانه است.
از طرف دیگر اکثر باور ها بر این است که این ولایت از لحاظ اجتماعی بستگی به قومی دارد که بیشتر ناراضیان دولت افغانستان نیز متعلق به همان قوم است، و افراد بر سر قدرت حکومتی و دولتی، حتا رییس جمهور نیز از همین قوم (پشتون) می باشد، پس تمام تلاشها روی این مساله تمرکز خواهد داشت که در این جنگ باید بسیار دقت صورت بگیرد، زیرا در جنگ هلمند، آمار تلفات افراد غیر نظامی بلند بود و این مساله نارضایتی های فراوان منطقه ای و جهانی را به دنبال داشت. در شرایط که طالبان همواره از غیر نظامیان به عنوان سپر دفاعی استفاده می کند به نظر می رسد که این جنگ بسیار دشوار خواهد بود.
۳ – این عملیات اولین ماموریت جدی جنرال پتریوس، بعد از تقررش به عنوان فرمانده عمومی ناتو در افغانستان است که از وی به عنوان جدی ترین فرماندهان آمریکایی در عراق یاد می شد و ظاهرا موفقیت آمریکا را در عراق مرهون تلاش ها و طرح های او می دانند. پس آقای پتریوس یاید در این ماموریت به عنوان فرمانده عمومی نیروهای ناتو موفق شود و از طرفی هم نباید در اذهان مردم افغانستان به عنوان یک فرمانده صرف جنگی، تبارز پیدا بکند. او تلاش خواهد کرد در کنار شهرت خوب نظامی، وجهه خوب بشر دوستی هم داشته باشد، که در این صورت این جنگ یک آزمون خطرناک برای او خواهد بود. ظاهرا دپلمات های غربی این عملیات را مهم ترین عملیات در افغانستان در مدت نه سال گذشته تلقی می کنند و باور دارند که با موفق شدن در این جنگ تا حدی زیادی از مشکلات نا امنی در افغانستان کاسته خواهد شد. و اوباما نیز تلاش دارد برای این که در دسامبر همین سال استراتیژی کشورش برای افغانستان را بررسی می کند، نتیجه موفقانه و قناعت بخش بدست بیاورد.
حالا بحث این است که در نهایت نتیجه این جنگ چه خواهد بود؟
گمانه زنی های محافل سیاسی در کشور و خارج از کشور این است که این جنگ در واقع برای استراتیژی جنگی اوباما در افغانستان تعیین کننده است. نیروهای ناتو به رهبری آمریکا باید نشان بدهد که آنچه در مورد جنگ و صلح در افغانستان اظهار نظر می کنند باید با این جنگ مشخص گردد. و این چیزی است که مردم افغانستان و همین طور بعضی از کشورهای دیگر کمک کننده نیز انتظار دارد نتیجه این جنگ مثبت باشد.
اما مهم این است که جنگ درست زمانی شروع شده است که پاکستان و ایران دو کشور که همواره از آنها به عنوان مداخله گران جدی مسایل افغانستان یاد می گردد، می خواهند نقش عمده ای در مسایل جنگ و صلح در افغانستان داشته باشند. پاکستان تلاش دارد که به عنوان بازی کننده اصلی، نقش محوری در روند نهادینه شدن امنیت در افغانستان، داشته باشد، همان طوری که در حساس شدن جنگ در افغانستان نقش داشته است. چون واضح است که امنیت در افغانستان تا حدی زیاد منافع اقتصادی و سیاسی پاکستان را با مشکل مواجه می سازد. بنا بر این اسلام آباد تلاش خواهد کرد که در این جنگ نیز سهمی داشته باشد و این امکان نیز وجود دارد که پاکستان به جای پیروزی ناتو و حکومت افغانستان، بیشتر به پیروزی طالبان در این جنگ بیاندیشد.
پس آنطوری که نیروهای خارجی نیز پیش بینی کرده است، این جنگ از نوع خطرناک ترین جنگ با طالبان خواهد بود، و نیروهای ناتو و افغان هم هیچ راهی جز پیروزی در این جنگ را ندارند. آنچه مسلم است، این است که پاکستان به این سادگی نمی خواهد تسلیم شود. باور ها بر این است که تا حالا پاکستان تلاش های زیادی کرده است که این جنگ را با شکست روبرو سازد و اگر هم که نشد، طولانی اش سازد.
آنچه در یکی از گزارش های ویکی لیکس که از طریق روزنامه گاردین به چاپ رسید نشان می دهد که استخبارات پاکستان با همکاری شبکه القاعده حتا در صدد راه اندازی یازده ستامبر دوم در افغانستان بوده که به هر صورت از اجرای آن جلوگیری صورت گرفت و همین طور ده ها مورد اسناد دیگر به همین وحشتنا کی وجود دارد که نشان می دهد پاکستان در امر مداخله به مسایل افغانستان هیچ کوتاهی نکرده است.
حالا هرچه می خواهد شود، مهم نیست، جنگ شروع شده است، مهم این است که قرار است که طالبان از ولایت قندهار پاک سازی شود. ما راهی جز این نداریم که به یک نحوی به آشوب و خونریزی پایان دهیم. تا حالا که معلوم است طالبان منطق مفاهمه و گفتگو را نمی داند، و خداوند اینها را از این نعمت محروم کرده است، پس باید با زبان خودشان با آنها حرف زده شود که همان شلیک و کشتن است. ما ضرورت داریم برای نهادینه کردن دموکراسی و زندگی مدنی به خشونت ها پایان دهیم. و در این راه جز داشتن یک استراتیژی واضح جنگی و مقابله هیچ چیزی دیگری ما را کمک نخواهد کرد.
نویسنده: مختار پدرام
دانش
تشکر از گزارش تان
mohammad mehdi
arezoye fahm va dark va did roshantar baraye mardome khod mikonam az khodavande bozorg va omidvar hastam in taleban ke mayeye nang baraye eslam va jameye sharife AFGHANESTAN hastesh har che zodtar nist va nabod shavad be hamrahe kasani ke in gorohak kasif ra poshtibani mikonan.
be omide pirozi amaliate EJDEHA DAR GHANDEHAR va nabodi taleban va poshtibanan taleban.