روح الله روحانی
اما متاسفانه باید گفت با نگاه گذرا بر آنچه که تاکنون در بازسازی ها و هزینه شدن کمک های بین المللی در افغانستان اتفاق افتاده است دولت افغانستان نتوانسته است توازن و اعتدال کافی و لازم را در طرح و اجرای پلان های بازسازی و انکشافی رعایت نماید. برخی معتقد اند در روند باز سازی ها و اجرای پروژه های انکشافی افغانستان هر گز اصل عدالت و انصاف رعایت نشده است و این چیزی نیست که بر کسی پوشیده باشد. مهم تر اینکه این اتفاق نمی تواند بدون طرح و برنامه ریزی مشخص انجام پذیرد. از ین رو به اعتقاد این افراد در این زمینه برخی از دستگاها و مسئولان مربوطه کاملا مسئول اند. در حالیکه در بسیار از شهر های کشور نشانه های آشکار بازسازی و ساخت و ساز دیده می شود در ولایات دیگر کشور وضع به همین ترتیب نیست. بطور نمونه در ولایت های غور، بادغیس، دایکندی، بامیان و غزنی در این سالها هیچ پروژه ی قابل توجهی راه اندازی نشده است. سرک غزنی- جاغوری به مالستان در ولایت غزنی که قرار بود در سالهای قبل به بهره برداری برسد همچنان بدون انجام رها شده است. در حالیکه در این سالها ملیاردها دالر در افغانستان هزینه شده است و در بسیار از ولایات و مناطق مختلف کشور طرح ها و برنامه های خوبی اجرا شده است انتظار آن بود که این رویه در قبال همه ولایات و مردمان کشور اعمال می گردید. اما این چنین نشده است و اینک برخی ولایات کشور مانند بامیان، غور، غزنی، دایکندی از محروم ترین ولایات کشور اند تا چندی قبل حتا مرکز شهر بامیان هم یک بلیس سرک پخته نداشت و سرک اصلی این ولایت از میدان به سمت بامیان نیز همچنان نیمه کاره است. در ولایت دایکندی فقر و نبود امکانات بیداد می کند.
به هر حال واقعیت آنی است که در برابر دیدگان ما قرار دارد. میزان پروژه های در حال اجرا و به انجام رسیده در مناطق مختلف کشور هر گز نشان دهنده رعایت اصل اعتدال ، توازن و انصاف در این زمینه نیست. بگونه مثال مناطق مرکزی و عمدتا هزاره نشین افغانستان که از بهترین شرائط امنیتی برای انجام و اجرای هر نوع پروژه ها و طرح های انکشافی و عمرانی برخوردار بوده است، متاسفانه به دلیل غفلت و یا تغافل مسئولین محترم حکومتی از کمترین میزان توجه در امر بازسازی بهره مند بوده است و وضعیت بازسازی در این مناطق اصلا قابل مقایسه با مناطق جنوبی نیست. مناطق شمال و شمال شرق کشور نیز در بسیاری موارد وضعیت مشابهی دارد. این در حالی است که دولت کنونی افغانستان از حمایت حد اکثری مردمان این مناطق برخوردار بوده و برخلاف آنچه که در مناطق جنوبی در این سالها جریان داشته است این مردم کوچکترین کارشکنی ها و ایجاد موانع ومشکلات را بر سر راه برقراری صلح وثبات و تسریع در روند جدید شکل گرفته در کشور انجام نداده و مرتکب هیچ گونه اقدامات و فعالیت های تخریبی علیه دولت و حکومت نشده اند.متاسفانه به رغم آنکه پس از سقوط طالبان اجرای برنامه هایی بازساز و انکشافی در مناطق جنوبی کشورکه به هدف کاهش تنش ها در این مناطق راه اندازی شده است با موفقیت چندانی همراه نبوده و هرگز از میزان خشونت ها و جنگ دراین مناطق نکاسته است. همچنان این برنامه ها در این مناطق با اسرار مقامات حکومتی در حال اجرا است و ملیون ها دلار سرمایه های بیت المال که باید در تمامی مناطق مختلف کشور بدون توجه به مسائل تباری و قومیتی هزینه گردد صرفا در مناطق خاص هزینه می شود.
بدون تردید تمامی شهروندان کشور از هر نوع اقدامات دولت در راستای بهبود اوضاع امنیتی و انکشافی مناطق مختلف کشور حمایت می نماید و هیچ کسی مخالف اجرایی شدن پروژه های انکشافی در افغانستان نیست. اما در کنار این حمایت ها و رضایت های مردمی از روند رو به رشد و سریع انکشافی در این مناطق این پرسش نیز می تواند مطرح باشد که دولت افغانستان و نظام فعلی افغانستان که از آغاز یعنی در اجلاس بن و بعد ها در قانون اساسی و سایر قوانین کشور بر توسعه متوازن و اجرایی شدن عادلانه پروژه های انکشافی در نقاط مختلف کشور تاکید ورزیده است، اکنون با گذشت حدود تقریبا یک دهه از اجلاس بن که پروژه های زیادی عملی گردیده و مبالغ هنگفتی نیز در آنها هزینه شده است تا چه میزان این اصل کلی و مهم در امر بازسازی و انجام پروژه های بازسازی و انکشافی رعایت شده و مورد توجه دولت مردان ومسئولین امر بوده است؟ آنچه که از زبان این دو مسئول محترم دولتی در مورد مناطق یاد شده بیان می شود نباید صرفا دراین مناطق چنین طرح های عملی گردد بلکه تمامی موارد یاد شده در سایر مناطق افغانستان نیز کاملا مهم و ضروری می نماید از این رو لازم است که قدامات یاد شده دقیقا و با همان جدیت و اهمیتی که این مقامات از آن یاد می کنند در سایر مناطق کشور نیز اجرایی گردد.
نکته نهایی اینکه انکشاف کاریکاتوری و نا متجانس خود نه تنها مشکلی را حل نمی کند که می تواند باعث بروز مشکلات جدی تر و تازه تر گردد. ازاین رو بایسته است که دولت محترم و مقامات مسئول به تمامی مناطق کشور وبرای تمامی شهروندان افغانستان بصورت عادلانه و متوازن خدمات ارئه نموده و امکانات برابر را در اختیار مناطق مختلف کشو ر بدون توجه به قومیت ، زبان و سایر تمایزات فرهنگی و اتنیکی قرار دهد. تا مبادا بجای درست کردن ابرو چشم ها را کور کنیم و اهمیت جلب و حذب یک بخش از کشور ما را از سایر بخش ها غافل نماید. در نتیجه بجای آنکه کشور از انکشاف و توسعه متوازن برای برقراری ثبات پایدار بهره مند گردد اختلاف ها ، تنش ها، و تضاد های ناخواسته ی قومی و منطقه ی شدت گرفته و کل ثبات وامنیت و توسعه کشور را با خطرات جدی مواجه سازد. من این نوشته را با این بند از شعر شاعر گرانمایه فارسی سرا پایان می برم که گفت: گل شبدر چه کم از لاله و ریحان دارد/ چشم ها را باید شست/ طور دیگر باید دید. چه تفاوتی میان پابرهنگان جنوب و غارنشینان مرکز و گرسنگان بدخشان و مناطق شمالی کشور وجود دارد؟ هیچ تفاوتی نیست اگر چشم ها را بشوییم و همه را به یک نگاه ببینیم.
منبع: گفتمان