نویسنده: علی امیری استاد دانشگاه ابن سینا
باردیگر پارلمان افغانستان متشنج شد، اما این بار، موجب جنجال نه اختلاف نظر های سیاسی برسر تعیین هیئت اداری مجلس بلکه توهین یکی از نمایندگان پارلمان به یکی از اقوام افغانستان بود. توهین، افترا و تهمت های بی اساس میراث بد اندیشی های برتری جویانه ای است که هر از چندی به رقابت معقول سیاسی، در شرایط فقدان منطق موجه سیاسی، در فضای عمومی سیاست به ظهور می رسد.
آنچه که در روز چهار شنبه در مجلس نمایندگان به نمایش درآمد نوعی بازگشت به عقب بود، یعنی سنگر گرفتن در پس تمایلات برتری خواهانه قومی و برخورد از موضع برتر و طلبکارانه با سایر اقوام کشور. اکنون پرسش این است که چرا در برخورد با بحران های سیاسی وشرایط پیچیده، به جای اینکه تدبیر وعقلانیت سیاسی پاپیش نهد، همه به موضع گیری های غریزی و سنگر های قبیلوی پناه می گیرند و در برخورد با پیچیدگی های سیاسی با منطق منسوخ و بدوی قبیله برخورد نموده و چاره جز توهین و تهمت وانگ واتهام نمی یابند؟
در پاسخ به این پرسش چند گزینه مطرح است. اول ازهمه ضعف فرهنگ سیاسی است که باعث شده است جامعه در تمامیت خود مطابق با الزمات و مصالح سیاسی کنش و واکنش خودهای را تنظیم کرده نتواند. واکنش توهین آمیز روز گذشته در پارلمان، آشکارا نشان بن بست منطق و اندیشه و نا بخردی سیاسی بود. چنین عکس العمل ها و عمل هایی به میزان بالایی از نبود ظرفیت سیاسی فعالان سیاسی حکایت می کند که متأسفانه قسما درمقام نماینده مردم نیز قرار دارند. در پهلوی این، از شیوه هایی ناسالمی باید یاد کرد که در طی هفته های اخیربر فضای رقابت های سیاسی به خصوص در موضوع تعیین هیئت اداری مجلس حاکم بود.
آنچه که در این میان و در خلال این مدت به وقوع پیوسته است، روند پیچیده از تخریب، تعلل، زورآزمایی های بیرون از بستر قانونی و استفاده ابزاری از قانون و بی اعتبار سازی نهاد های ملی مانند دستگاه قضایی، کمیسیون نظارت برتطبیق قانون اساسی و کمیسیون مستقل انتخابات بود. تجربه نشان داده است که وحدت ملی و برادری اقوام افغانستان صرفا در حد شعار و فریب افکار عمومی مطرح است و در صورتی که منافع هرچند روز مره حلقات سیاسی ایجاب کند، فوری به مواضع قبیلوی سنگر گرفته و با ابزار طرد و توهین و تهمت و افترا وارد میدان بازی می شود که در واقع همان برهم زدن قواعد بازی است.
تا کنون سنگ اندازی هایی بسیاری در مورد سامان گیری امور پارلمان صورت گرفته است، که به میان کشیدن پای دستگاه قضایی تنها یکی از این موارد است. در ماجرای روز چهارشنبه نیز برخورد های نا به هنجار و تفرقه آمیزو خلاف معیار های سیاسی و ملی تنها از سوی برتری خواهان و بد اندیشان افراطی صورت گرفته است. نمی توان گفت که مسئولیت این گونه رفتار های تفرقه آفرین، برعهده حلقاتی است، که هنوز در رؤیای گذشته استبدادی است چون این حلقات انحصار طلب شهامت اخلاقی پذیرش کردار و رفتار خود وهواخواهان افراطی اش را ندارد، اما می توان گفت که اگر هنوز گروه هایی هستند که امیدوارند با توهین و تهمت و برخورد های برتری جویانه و اهانت به یک قوم می تواند به هدف خود برسد، برهمان راه باطلی روان است که بیهودگی وبطلان آن بارها به تجربه ثابت شده است.
پارلمان خانه ملت جایی است که معضلات و مشکلات موجود در جامعه باید حل و فصل شود و جایی برای عقده گشایی های شخصی و سمتی و جناحی نیست. بنا بر این هر فرد از نمایندگان باید به جای اینکه خود را نماینده و وکیل گروه یا مجموعه ای خاص بدانند، احساس کنند که نمایندگی از یک ملت و شهروندان یک کشور می نمایند. توهین و تهمت و افترا نه در شان نماینده پارلمان است و نه در شان خانه
ملت و نباید به خاطر رفتارها و گفتارهای ناشایسته شخص یا اشخاصی، بیش از این اعتبار خانه ملت در نزد مردم و جهان زیر سئوال برود.
بهتر است همه در چارچوب قانون به همدیگر به عنوان شهروندان یک کشور احترام بگذاریم و تنها از این رهگذر است که می توان گامی به پیش برداشت. رفتارهای که اکنون شاهدیم، گامی به پس است، نوعی پس روی آشکار به سوی سنگر گرفتن در مواضع قبیلوی.
شبکه ی سرتاسری مردم هزاره