پیام سلطان علی کشتمند نخست وزیر سابق افغانستان به مناسبت سالگرد شهید مزاری در لندن

شانرده سال از شهادت عبدالعلی مزاری میگذرد و محافلی که به این مناسبت همه ساله درافغانستان و کشورهای مختلف جهان ازسوی دوستان وی برگذار میگردد، اکنون به یک فرهنگ سیاسی و همبستگی میان مردم افغانستان که جانبدار عدالت و انصاف اند، مبدل گردیده است. میتوان گفت که برپایی اینگونه محافل در داخل و خارج افغانستان بنحوی، صورت سیمینارهایی را برای همگرایی میان ملیتهای مختلف افغانستان بخود گرفته است و همچنان برای شناخت بهتر از زنده یاد مزاری کمک می نماید.

چنانچه هرسالی که می گذرد، ابعاد جدیدی درشناخت از شخصیت و کارکرد های مزاری و ضرورت های مبارزه درشرایطی که وی می زیست، افزوده میشود. من هم با ارسال این پیام، درحالیکه همدردی خویش را با برگذار کنندگان نشست لندن باین مناسبت ابراز میدارم، درک خویش را در دوبُعد از شخصیت شهید مزاری با شرکت کنندگان محفل شریک میسازم.درزندگی، اندیشه و مبارزۀ زنده یاد مزاری نرمش پذیری و قاطعیت، برجستگی آشکار داشت. این هردو صفت نه تنها درتضاد و تناقض باهمدیگر نبوده اند، بلکه سازگاری ویژه ای درشخصیت، اندیشه وعمل وی داشته اند.

او برای دستیابی به یک خواست عادلانه یعنی برانداختن تبعیض و ستم دربرابر مردم افغانستان و ازجمله هزاره ها و تثبیت هویت و جایگاه شایستۀ آنان درجامعه و میهن مشترک، هرگونه سازش و مصالحه را می پذیرفت و درعین حال برای این ارزش ها دربرابر یورش و تجاوز مخالفان و معاندان سخت قاطعیت و ایستادگی نشان میداد.باید درنظر گرفت که درسیاست بعضی ها عملگرا هستند و از امکانات درمطابقت با منافع عمومی استفادۀ لازم بعمل میآورند و بعضی های دیگر آرمانگرا بوده و هرگونه سازش و نرمش را رد می نمایند. به باورآگاهان، درحالیکه سازش همیشگی میان آرمان و امکان وجود ندارد، نرمش و مصالحه در سیاست، هنری است برای دستیابی به یک هدف پذیرفته شده بخاطر نزدیک شدن به آرمانی دست یافتنی و نزدیک کردن مواضع و منافع متقابل واین درصورتیکه همراه با قاطعیت لازم، معامله نکردن اصول پذیرفته شده و تسلیم ناپذیری باشد.درهرحال، صلح یک جادۀ دوطرفه است و مصالحه وسیله ای است بخاطر دستیابی به صلح، اما نه سازش دربرابر اصول.

مصالحه ازخود گذری ها را درپی دارد، ولی احتیاط شرط لازمی آنست وباید با درایت، استقامت، مهارت و مداومت وبدون شتاب بیهوده برای رسیدن به آن تلاش ورزید. بیگمان، قاطعیت، اراده و تصمیم استوار، بردشواری ها پیروز میشود، ولی گاهگاهی این امر به آهستگی و به تدریج صورت می پذیرد. دراینجاست که توانایی های شخصی رهبر یا گروه رهبری مطرح میگردد و زنده یاد مزاری چنین میکرد. وی درحالیکه برای رسیدن به هدف های انسانی چه ازطریق نرمش و چه قاطعیت ازپا نمی نشست، ولی امید را هرگز ازدست نمیداد و هیچ چیزی روح مصمم وی را برای برآوردن منافع جمعی نه شخصی، تسخیر نمیکرد. او با شیوه ها و روش های خود درک میکرد که هیچ صلحی بدون پیروزی دربرابر چالش ها و دشواری ها بدست نمی آید و دراین راه حاضر بود که جان خود را قربان کند و چنین شد و بهای سنگینی پرداخت.

مزاری شهید به این اندیشه بود که نه تنها هزاره ها، بلکه تمام مردم افغانستان نباید مورد اهانت و تحقیر، تبعیض و ستم قرار بگیرند و یا برخی از ملیت ها و اقوام بنابر ویژگی های نژادی، قومی، زبانی، مذهبی و منطقوی به حاشیه رانده شوند و بایستی هریک جایگاه اصلی خویش را درجامعۀ چندین ملیتی افغانستان احراز کنند. او انسانی حق جو بود و نه اضافه طلب، ولی به این اصل مهم و معروف باورداشت که حق گرفته میشود و این حق متاعی نیست که ازسوی دیگران به صدقه اعطا گردد.شهید مزاری درحالیکه دردهۀ شصت خورشیدی یا هشتاد میلادی درموضع رهبری کدام تصمیم گیری دربرخورد با نیروهای دیگر وازجمله جانبداران مصالحه شرکت نداشت، ولی درسال های هفتاد خورشیدی یا نود میلادی درگیر رخدادهای ناخواسته گردید ودراین مورد است که مسألۀ انعطاف پذیری همراه با قاطعیت درموضعگیری های وی مطرح میگردد.

اکنون همه میدانند که مسایل افغانستان چگونه در سیاست و جامعه بویژه از سال های شصت خورشیدی یا هشتاد میلادی باینسو چه درداخل افغانستان و چه درعرصۀ جهانی مطرح شدند، مردم آگاهی سیاسی کسب نمودند و به همبستگی نسبی دست یافتند. ولی این وضع هنگامی به یک نیروی واقعی مبدل میگردد که همگرایی میان آنان برپایۀ منافع مشترک و همگانی نه منافع و مواضع شخصی یا گروهی وهمکاری میان نیروهای ملی وجانبداران عدالت اجتماعی، دموکراسی و آزادی برپایۀ برابری و برادری، انجام گیرد.

بایستی درنظر گرفت که درجامعۀ کنونی افغانستان نیروهای عدالتخواه مردم با همکاری همدیگر نیاز دارند و هیچ یک بدون پشتیبانی و همکاری همدیگر نمیتوانند درمیهن مشترک و واحد افغانستان به آرمان های تاریخی ملی دست یابند. دراینجاست که اتخاذ سیاست های درست درمطابقت با منافع عمومی و انتخاب دقیق دوستان و همکاران برپایۀ هدف های مشترک با دوراندیشی سیاسی و نه کوته اندیشی، مطرح میگردد. این ضرورت همگانی یکی از میراث های فکری و عملی شهید عبدالعلی مزاری نیز است که روانش شاد و یادش گرامی باد!

شبکه ی سرتا سری مردم هزاره