نویسنده: تابان 
افغانستان کشوریست که در آن چندین سال جنگ وجنجال های سیاسی همه شهروندان ساکن آنرا خسته ساخته، بعد از شکست نظام طالبانی ورویکار آمدن اداره موقت وبه ترتیب انتقالی وانتخابی امیدواری را برای ایجاد یک روند سالم ودر حال رشد در کشور بوجود آورد.
نیروهای افراطی ودهشت افگن طالب در ابتدا توسط نیروهای جامعه جهانی به مدت کم حد اقل در جغرافیایی افغانستان توان فعالیت های سیاسی وتخریبی خود را از دست داد، باور اکثریت بر این بود که دیگر نیروی دهشت افگن نخواهد توانست قامت راست کرده وراه پیشرفت وترقی مردم افغانستان را بگیرند دیری نگذشت تحقق این رویا کم کم به یاس تبدیل شد، طالبان بدون شک با حمایت مردم محل در مناطق جنوب وشرق، در مناطق که متاسفانه حاکمیت ودسترسی حکومت خیلی ضعیف بود وحتی شاید در بعضی جاها هیچ سخنی بدلیل دوری محلات وعدم امکانات اطلاعات جمعی و موجودیت جبهات مستحکم افراطی، از سقوط طالبان بین باشندگان عام بمیان نیامده باشد دوباره هسته گذاری نموده وبرنامه های دهشت افگنی تروریستی را در داخل افغانستان سازمان دهی نمودند واین شکست در ولایات جنوبی بطور واقعی منحصر به مرکز ولایات ودر نهایت به مرکز تعدادی از ولسوالی خلاصه شد در حالیکه دولت افغانستان بفکر تصریف کلی مناطق از دست طالبان بود.
در تمامی پلان های نظامی وانکشافی دولت افغانستان وجامعه جهانی در طی این مدت بدون درک واقعیت که اکثریت شهروندان افغانستان در روستاها و بطور قبیلوی زندگی مینمایند به مراکز ولایات توجه نموده وروستاها تاهنوز هم از مزایای حکومت که به آن ثمره دموکراسی وانتخابات نیز خطاب میشود خیلی اندک وحتی در بعضی مناطق هیچ نچشیده اند، در تعدادی از ولسوالی ها ومحلات خصوصاً در جنوب کشور ادارات که بمنظور عرضه خدمات فعال شده بیشتر شکل اداره قومی وحتی خانوادگی را دارد، جنگ وداشتن سلاح به عنوان اصل حاکم در زندگی روزمره مردم مسلط است وعده هم تاهنوز بر اثر تبلیغ سو نیمچه ملاها افراطی که از سواد کامل وحتی نسبی دین بهره مند نیستند کشتن نیروهای مسلح دولت افغانستان وخارجی ها جایز و فاعل به عنوان مجاهد وغازی شناخته میشوند، در ویدیو های بنشر رسیده آنان در محل عام انسان ها را به بهانه مختلف سنگسار نموده واسرای اردو و پولیس ملی را بطور بیرحمانه با سر دادن نعره الله اکبر گردن میزنند؛ زرع مواد مخدر را بعنوان پیشه اصلی زراعتی شان قرار داده وعاید قابل ملاحظه ای را نیز از این درک بدست می آورند.
اما در محلات که جنگ نبوده ومردم به مواد مخدر به عنوان پدیده حرام می نگرند نیز حاکمیت دولت بطور درست و اساسی تامین نبوده، تاهنوز هم در غیاب ادارات رسمی دولتی ، نهاد های محلی برای حل وفصل دعاوی واختلافات شهروندان آنهم بدست افراد زورمند به اندازه کافی وجود دارد آنان نیز از فرصت استفاده کرده احکام وفرامین زیادی را صادر میکنند ومردم نیز یا از ترس ویا به رضا خود را به رعایت الزمات که توسط اربابان محلی بوجود آمده میدانند، شاید هم به رضایت باشد چون در سراسر افغانستان نهاد عدلی وقضایی چنان فاسد است که اکثر شهروندان که حتی یک بار به آن سروکار داشته خاطره خوش ندارند. با آنهم چنین جوامع تاهنوز بطور رسمی مشروعیت دولت ملی را به چالش مواجه نساخته است.
ولی با این حال از ابتدا الی اکنون جامعه جهانی و دولت افغانستان برای اینکه بتوانند جلو دهشت افگنی مخالفین وخود سری های مردم محل را بگیرند به آنان امتیاز قایل شده، برای ولایات که مواد مخدر زرع میکنند سالانه هزینه قابل توجه برای انکشاف آن در نظرگرفته ، جای که مکتب ساخته وبعد سوزانده میشود اعمار مجدد تشدید یافته، جاهای که سرک وپل اعمار میگردد توسط مخالفین با همکاری مردم محل دوباره تخریب میگردد، در آن مناطق بودجه عادی وانکشافی حکومت بمراتب بلندتر از بودجه ولایات که این چنین موارد اصلا وجود ندارد، و بلاخره امسال در امتحان سراسری کانکور که همه ساله برای شمولیت در موسسات تحصیلات عالی از فارغین صنوف ۱۲ اخذ میگردد نمره فرمایشی اضافی بدلیل اینکه در آن مناطق جنگ است در نظر گرفته می شود. ولی تمامی این موارد خلاصه میشود در مرکز ولایات و به چند فرد پر قدرت که در آنجا همه کاره اند نه به افراد محل که همواره باعث ایجاد وضعیت خراب در محل شده ، دلیل که این همه امتیاز ها بدون نتجه می ماند ودولت وجامعه جهانی نمیتواند با وجود مصرف هزینه های هنگفت از آن نتجه بگیرد نیز همین است که به افراد اصلی که مخل امن ونظم عامه میباشد توجه نمیشود و همه ای امتیازات را افراد قدرتمند در مرکز ولایات واگر خیلی هم جلو بیرود در مرکز ولسوالی تقسمات عادلانه ویا هم غیر عادلانه بدست می آروند.
من مخالف تبعض مثبت در حالات که ایجاب مینماید نیستم در شرایط کنونی میتواند امتیاز قایل شدن برای زنان وافراد معیوب برای راه یافتن به ادارات دولتی ویا حتی تحصیلات عالی این امر را تطبیق نمود ولی نمی توان برای یک ولایت ویا یک قوم مشخص در نظر گرفت، اگر واقعا موضوع انکشاف متوازن در امور است باید در سایر موارد نیز در نظر گرفته مثلاً در انکشاف مناطق مرکزی چند صد سال از این موضوع بیگانه بود ولی هنوز هم این ورند ادامه دارد، باغهای انگور در شمالی بدست طالبان بطور فجیحانه سوزانده شد چرا در مورد احیا مجدد آن وزراعت در آنجا پروژه های مشخص را در نظر نگرفته ایمو یا اینکه در مورد معارف شما خود میدانید که مکاتب در در ولایات غور، بامیان ، دایکندی، سرپل، فاریاب سابقه طولانی به اندازه سایر ولایات ندارد ومسلماً افراد متخصص وبا سواد نیز در این مناطق کم است چرا برای آنان نیز طی سالها سهمیه مشخص در نظر نبود ، شما باخبرید که در ولایت دایکندی هم اکنون یک داکتر خانم وجود ندارد حتی بیرون از ولایت چی رسد به فرزندان آن ولایت چرا نباید همانند نمرات فرمایشی جنوب برای آنان سهمیه مشخص برای راه یافتن به دانشگاه طب در نظر نداریم، من نمی گویم که فقط سهمیه باشد وهر فرد که لیاقت دارد ویا ندارد بنام دایکندی وارد دانشگاه طب شود از میان افراد که شایستگی دارد گزیده شود.
در قواه مسلح حساب کنید چند نفر جنرال از قوم ازبیک ویا اگر ولایتی از بگویم از فاریاب وجوزجان دارید؟؟؟ وچند نفر از ولایت بامیان دارید؟؟؟ ویا هم در ادارات ملکی بروید احصائیه موجود را بنگرید که فیصدی اقوام چگونه است؟ ایا براستی دیگران لیاقت جنرال شدن ویا رئیس ، معین و وزیر شدن را ندارد ویا نه اینکه از این فرمایشات بی بهره اند.
بفرض این اقدام وزارت تحصیلات عالی را بجا بدانیم، خوبتر میدانم که برای شان سند لیسانس و ماستری را برای شان در خانه های شان بفرستید تا هیچ به زحمت نشده و به کابل نیایند چون از یکطرف مسیره راه های آن نازدانه ها نا امن است واز طرف دیگر این نان سیلو وبرنج قاق خوابگاه دانشگاه ها را نخورند .
همچنین در این اواخر از رسانه ها اعلام شده که به تعداد ۱۳ ولسوالی در ولایات جنوب جدیداً ایجاد میشود البته یکی آن در ولایت لغمان رسما ایجاد واز تلویزیون ملی افغانستان نیز بنشر رسید.
امتیاز دهی بیشتر به چنین وضعیت برای حاکمیت دولت افغانستان وجامعه جهانی خیلی ها خطر ناک وجبران ناپذیر خواهد بود، به این معنی است که اگر میخواهد ولایت ومحل زندگی تان رشد نماید واز مزایا وامکانات دنیا برخورد دارد شوید پس محل تانرا نا امن کنید، مواد مخدر زرع وقاچاق نماید، چالش برای امن ونظم عامه بوجود آورید ، نظامیان وکارمندان حکومتی را بقتل برسانید، کارمندان مدد رسان خارجی را اختطاف ویا بقتل برسانید وامثالهم در غیر آن شما مستحق ترقی و پیشرفت نمی باشید چون امنیت دارید و آرام هستید.
تاکیداً میخواهم یاد آورد شوم که امتیازدهی به چنین وضعیت برای مردم افغاستان خیلی خطرناک است وخصوصا در مورد معارف بطور صریح مخالف قوانین نافذه کشور واصل عدم برتری افراد جامعه بر یکدیگر است.
بنظر من بجای اینکه به آنان امیتاز داده شود باید آنان را بطور شدید تحریم نمود وبر عکس حملات نظامی را با اهداف معین تشدید بخشیده وریشه دهشت افگنی را باید از بین برد در غیر آن همین آش وهمین کاسه در عین حال مردم مناطق که از چنین امتیازات بر خور دار نمی شوند نیز برای اینکه بتوانند چیزی از کاسه دموکراسی بدست آرند دست به اقدام مشابه خواهند زد.