شماری از نهادهای مدافع حقوق بشر و نمایندگان پارلمان افغانستان با استقبال از خواست سازمان عفو بین الملل، می گویند اگر جنایت کاران محاکمه نشوند، فرهنگ معافیت بیشتر تقویت می شود.
عفو بین الملل که یک سازمان غیردولتی مدافع حقوق بشر است، بعد از این که سازمان ملل گفت طالبان مسوول بیشتر تلفات ملکی اند، خواستار محاکمه طالبان شده است.
انجنیر عباس نویان، نماینده مردم کابل در مجلس نمایندگان می گوید خشونت های طالبان چیز تازه ای نیست، بلکه این گروه در گذشته نیز چنین بوده اند.
نویان می گوید:”طالبان از سال های اول به وجود آمدن شان در قتل و قتال، در قتل های دسته جمعی، در قتل های قومی دست داشتند و اگر سازمان عفو بین الملل در تلاش محاکمه جنایت کاران است، باید رهبران طالبان را مورد محاکمه و مواخذه قرار دهد”.
افزایش خشونت ها
برخی نهادهای غیردولتی مدافع حقوق بشر در افغانستان با استقبال از خواست سازمان عفو بین الملل، می گویند خشونت های طالبان افزایش یافته است.
انجنیر محمد یونس اختر، عضو گروه هماهنگی عدالت انتقالی می گوید: “بیشترین جنایاتی که در شش ماه اول سال ۲۰۱۰ اتفاق افتاده، بیشترین جنایات توسط طالبان شده و ۹۵ درصد جنایاتی که صورت گرفته است – حتا بسیار شرم آور است که طالبان طفل هفت ساله را متهم به جاسوسی کرده و اعدام کردند. گوش و بینی یک زن را بریدند و زن دیگر را اخیرا در بادغیس بدون محاکمه اعدام نمودند”.
آقای اختر می گوید قتل عام هایی که طالبان انجام داده و تاک هایی را آتش زده باید مورد بازپرس قرار گیرد.
وی می افزاید قربانیان این جنایات به سادگی از حق شان نمی گذرند و دولت افغانستان نمی تواند به سادگی از کنار این قضایا بگذرد.
“اقدام یک جانبه”
برخی تحلیلگران خواست عفو بین الملل را یک جانبه می خوانند. در سه دهه گذشته گروه ها و افراد زیادی در افغانستان مرتکب جنایت های جنگی شده اند. برخی معتقد اند که تلاش ها برای تامین عدالت باید همه گیر باشد.
وحید مژده تحلیلگر مسایل سیاسی، به این نظر است که تعداد زیادی از کسانی که در جنگ های سی ساله اعمال ضد انسانی را انجام داده اند، هم اکنون در پارلمان و پست های بلند دولتی وظیفه دارند، بنا براین اگر جنایت کاران محاکمه می شوند باید همه محاکمه شوند.
مژده می افزاید: “یک جانبه فقط گفته می شود که طالبان محاکمه شوند و این جاست که مردم افغانستان این مساله را یک اقدام یک جانبه می دانند و چنین چیزی قابل قبول نخواهد بود. در رابطه به موضوعات جهانی هم کسانی محاکمه می شوند که امریکا و اسراییل خواسته باشد”.
از مصالحه تا محاکمه
موضوع محاکمه طالبان در حالی مطرح می شود که دولت افغانستان در تلاش مذاکره و مصالحه با طالبان است و مصالحه با طالبان اولویت اصلی حکومت حامد کرزی است.
یونس اختر می گوید تاکید یک طرفه حکومت افغانستان به مصالحه با طالبان عدالت را صدمه می زند و حتا منجر به تغییر قوانین و عملکردهای دولتی به نفع گروه های تندرو می گردد.
او می گوید: “هر روز یک خاطره تلخ و جنایت آمیز را می شنویم که عملکردها در برابر چنین اعمال باید خواموش نباشد، به خاطری که اگر دوباره چنین اشخاصی تصمیمگیرنده شوند، روی تصویب قانون و تصمیمگیریهای کلان حکومتی تاثیر گذار است”.
در گذشته نیز نهادهای مدافع حقوق بشر از حکومت افغانستان خواسته اند در مصالحه با طالبان عدالت نادیده گرفته نشود. و این مساله در حالی که تعدادی از متهمان به نقض حقوق بشر هم اکنون بر سر قدرت هستند، جدی گرفته نشده است. حکومت افغانستان به این باور است که برای مردم افغانستان تامین امنیت اولویت اصلی است.
گزارشگر: حسین سیرت
ویراستار: فرهمند
دویچه وله