Thursday, 13 January 2011| Afghanistan Votes
گفت و گو با احمد بهزاد، عضو مجلس نمایندگان و تحلیلگر مسایل سیاسی/
چرا با گذشت ماه ها از برگزاری انتخابات ۲۷ سنبله، هنوز جنجال های آن حل نمی شود؟
از دید من، بخش عمده ی این جنجال ها، برمی گردد به توقعات حکومت؛ چنانچه بعد از اعلام نتایج انتخابات ما شاهد اعمال فشار حکومت و شخص آقای کرزی، بر کمیسیون های مستقل انتخابات و شکایت های انتخاباتی بودیم؛ ولی وقتی این فشارها موثر واقع نشد، دادستانی و دادگاه عالی تلاش نمودند تا با مداخله در امر انتخابات اگر بتوانند نتایج اعلان شده ی آن را تغییر، بدهند تا اگر یک پارلمان مطیع و فرمان بردار حکومت ایجاد شود.
آِ یا اقدام دادستانی و دادگاه عالی، از ایجاد محکمه ی خاص غرض رسیدگی به تقلب و تخطی های انتخابات در مطابقت با قوانین اساسی و قانون انتخابات بود؟
ورود قوه ی قضاییه و دادستانی کل در بحث انتخابات، یک حرکت سیاسی به شمار می رود که در قوانین افغانستان مبنای قانونی ندارد و در نظر گرفته نشده است.
چنانچه دیده شد، اولاً دادستانی کل درمورد دخالت کرد و در یک مورد حتی وظایف و مسئولیت های خود را نادیده گرفته در مسند قاضی قرارگرفت و اعلام نمود که نتایج انتخابات را ملغا قرار می دهد. از سوی دیگر نظر به ماده ی ۱۲۲ قانون اساسی، ایجاد داد گاه ویژه در سه مورد پیش بینی شده است که عبارت اند از ( محاکمه ی رییس جمهور، محاکمه ی وزیران و محاکمه ی اعضای دادگاه عالی همچنان مقام های نظامی) و بس.
بنابر این، ایجاد دادگاه ویژه برای بررسی انتخابات، در هیچ یک از قوانین افغانستان صراحت ندارد.
شما، ترکیب پارلمان جدید را چگونه می بینید؟
من فکر می کنم که در پارلمان جدید، دو اردوگاه عمده خواهیم داشت. یکی هواداران حکومت ودوم منتقدین حکومت؛ ولی درعین حال نیروهای مستقلی نیز در آن حضور خواهند داشت؛ اما من در کل فکر می کنم پارلمان دوم بیشتر گرایش نقد حکومت را خواهد داشت و در عملکرد حکومت و نظارت از آن جدیتر از پارلمان اول خواهد بود.
به عنوان نامزد اپوزسیون حکومت آقای کرزی، جایگاه ائتلاف تغییر و امید را در پارلمان جدید چگونه فکر می کنید؟
« ائتلاف تغییر و امید» درحال شکل یافتن است، درهفته های بعد جریان تغییر و امید، ارگان های تصمیم گیرنده یا چوکات تشکیلاتی خود را، اعلام خواهد کرد. در آن زمان می شود به صورت دقیق گفته شود که چه تعداد از کرسی ها در اختیار این ائتلاف قراردارد.
فکر می کنم که در پارلمان جدید، تیم حکومت بیشتر از یک ثلث اعضای مجلس نمایندگان را نه خواهند داشت، در حالی که دو ثلث دیگر مجموعه ی منتقدان حکومت خواهند بود.
از نظر شما، مهمترین اولویت ها ی کاری پارلمان جدید کدام ها اند؟
کارآمد ساختن اداره، فعال ساختن اهرم های نظارتی بر عملکرد حکومت با استفاده از صلاحیت ها و اختیارات قانونی، تامین عدالت در توزیع سرمایه های ملی و کمک های جامعه جهانی، میان مردم مناطق مختلف، به عنوان نمونه می شود گفت هستند ولایت های که در تمام آن ها یک کیلومتر جاده ی قیر ساخته نشده است، از جانبی این نا برابری در سیاست گزاری های اقتصادی حکومت، سبب افزایش روند مهاجرت ها شده و باعث تراکم جمعیت در مرکز و کلان شهرهای چون هرات، مزار و یک تعداد دیگر شده.
یکی دیگر از اولویت های مجلس نمایندگان، ایجاد کمیسیون خاصی برای نظارت برعملکرد حکومت خواهد بود که جدا از کمیسیون های ۱۸ گانه بوده و مطابق ماده ۸۹ قانون اساسی ایجاد و عمل خواهد کرد.
در پارلمان گذشته ما شاهد چالش های میان حکومت و پارلمان بودیم، در این دور مهمترین چالش ها از جانب حکومت در برابر پارلمان و از سوی پارلمان در برابر حکومت، کدام ها خواهند بود؟
فکر می کنم پارلمان افغانستان با اعمال صلاحیت های قانونی و نظارتی خود، می تواند نیروی اصلاح کننده ی سیستم حکومت و اداره در افغانستان باشد؛ اما باید اختیارات نظارتی با ایجاد چالش ها در برابر حکومت مغالطه نه شود، درحالی که برحکومت است تامطابق حکم قانون براساس مصوبات و فیصله های پارلمان عمل نماید برای این که درموارد معین فیصله های مجلس نمایندگان افغانستان نهایی است.
به عنوان نمونه در روند قانون گذاری، توشیح رییس جمهور مرحله نهایی یک قانون تلقی می شود؛ ولی هر گاه رییس جمهور از توشیح مصوبه ی شورای ملی خود داری کند، دو ثلث اعضای مجلس نمایندگان می توانند با رای خود از سد توشیح رییس جمهور بگذرند که پس از تصویب دوباره دو ثلث آرای مجلس نمایندگان، دیگر نیازی به توشیح رییس جمهور نیست و بر اساس مواد قانون اساسی آن مصوبه قانون می شود.
از نظر شما، تجربه ی انتخابات های گذشته در افغانستان برای نهادینه شدن دموکراسی چقدر کمک کرده است؟
در میان چهار انتخابات در افغانستان فکر می شود انتخابات اخیر به مراتب از تجربیات گذشته موفق تر بوده است. در این انتخابات روند به صورتی بود که هر نامزد چه برنده و چه بازنده از هر محل و مرکز آرا، بر اساس آرای اعلام شده معلومات رای خود را داشته باشد و اگر مشکلی بود شکایت نماید، این روند زمینه ی شفافیت را بیشتر ساخته بود.
عملکرد مثبت دیگر این انتخابات این بود که کمیسیون مستقل انتخابات، باعبرت گیری ازتقلبات انتخابات ریاست جمهوری دوم که سال گذشته بر گزار شد، پیش از بررسی های کمیسیون شکایات، خودش جلو وارد شدن آرای مخدوش و تقلبی را در روند شمارش آرا گرفت، این خود مردم و نامزد ها ره به شفافیت در انتخابات، امیدوار تر ساخت.
از این رو فکر می شود درصورتی که حکومت به قانون احترام بگذارد و به صلاحیت های قانونی نهادهای انتخاباتی حرمت قایل شود، می توانیم به نهادینه شدن ارزش های دموکراسی از جمله انتخابات عادلانه و سالم در افغانستان، امیدوار باشیم.