نویسنده: محمد عوض نبی زاده
افغانستان علی الرغم طبیعت کوهستانی مردانی برزگی را در دامن خود پروریش داده که کارنامه های هرکدام سر شاراز قهرمانانی و استواری با خصوصیات رزمی مانند کوه های بلندی این سر زمین است.
مردم استبداد زده افغانستان شاهد مبارزات میلیونها تن ازمبارزین ملی راه آزادی اند که در تاریخ خونین کشورما قهرمانانه علیه ا ستبداد حکام مستبد رزمیدند واین چهره های شا خص جنبشهای ضد استبدادی هرکدام نقش جا نبازانه خودها را ایفا ء نموده اند.استبد اد در افغا نستان یک حقیقت خونبارتا ریخیست که بابه قدرت رسیدن نادرخان وبرادران وبخصوص در زمان صدارت محمد هاشم خان.محرومیت سیاسی , اقوام محروم کشورغیر قابل تحمل و طاقت فرسا گردیده و ابعاد گسترده تری را اختیار نموده بودومظالم مامورین حکومتی برمردم و ترورهای بیرحمانه علیه شخصیتهای سیاسی واجتماعی اجراوتعداد زیادی از مبارزان جسورو فداکار که علیه ستم وخود کامگی مبارزه میکردند در سیاه چال ها انداخته میشدند. شاد روان شهید فرقه میرغلام نبی خان چپه شاخ وبرادرانش نیز بدون شک اززمره بزرگمردانی بودندکه نمیتوان، مبارزات فداکارانه اووبرادرانش را دربرابر بی عدالتی واستبداد خاندان نادری فراموش نمود.
شهید فرقه مشر غلام نبی خان چپه شاخ از قوم میر بچه وباشنده اصلی ولسوالی حصه اول بهسود ولایت وردک میدان فعلی بوده وغلام رضابیگ پدر شهید فرقه مشرنیز مدت هشت سال سیه چال امیر عبدالرحمن جلاد راسپری کرده بود. شهید چپه شاخ درزمان شاه امان الله همراه با سه برادرش بحیث افسران ارشد نظامی در قطعه گارد تشریفات شاه امان الله خان خدمت میکردند و نظر به استعداد و شایستگی شجاعت و درایت که در بخش نظامی داشت بعدا به رتبه فرقه مشری رسید که برعلاوه خدمت در گارد در ولایت فاریاب – مرکز وزارت دفاع وقت نیزایفای وظیفه نموده است و در قلعه هزا ره های چنداول شهر کابل دریک حویلی شخصی زندگی مینمودند .
فرقه مشر شهید چپه شاخ و برادرانش از زمره طرفداران و مدافعین سرسخت نهضت امانی ونهضت مشروطه خواهان بودند که جهت تشویق وترغیب شاه امان الله برای صدور فرمان لغو برده گی و بندگی مردم هزاره از طرف آن شاه وطندوست نقش اساسی داشتند. فرقه مشر شهید چپه شاخ درهنگام جنگ کوتل اونی همراه با قوای تحت امرش دوشادوش مرحوم فرقه مشر فتح محمد میرزاد و سید احمد شاه نورو دیگران میرزمید تا اینکه مشترکا جبهه کوتل اونی رافتح ودشمن راسرکوب نمودند ویکی ازفاتحان عمده ءاین جنگ بشمارمیآید . شهید فرقه مشر چپه شاخ و برادرانش بخاطر آن از شاه امان االله جانبداری مینمود که این شاه جوان بخت مردم هزاره را که شهید چپه شاخ به آن تعلق داشت از قید بردگی رهائی بخشیده بود.
درتصویر بالا از طرف راست شهید فرقه مشر میرغلام نبی خان چپه شاخ که درکنارچپ شان یکی ازجنرالان نظامی دیده میشود ودرتصویری وسطی شهید فرقه مشر با لباس نظامی تشریفاتی ودرتصویری جناح چپ در لباس عادی نظامی بمشاهده میرسد
شهید فرقه مشر چپه شاخ وبرادرانش چون از طرفداران ویاران نزدیک شاه امان الله خان بودندکه بعد از بقدرت رسیدن خانواده مصاحبین در راس نادر خان همواره شهید فرقه مشرو برادرانش مورد غضب و تهدید نادر خان و اطرافیان آن قرار داشت وگرچه شهید فرقه مشردر جریان ملاقاتهایش بانادرشاه بارها ازمظالم حکومت او بالای مردم هزارجات درمورد اخذ مالیات ظالمانه ازاراضی ومحصولات مواشی زیرنام مالیه روغن ودیگر اخاذیهای حکومتی وظلم حکام محلی شکایت میکرد اما نادرشاه خان از همه مطالبات فرقه مشرشهید طفره رفته و دفع الوقت میکرد.
تا اینکه شهیدفرقه مشر چپه شاخ و برادرانش بعد ازاشتراک درروز فاتحه گیری یکی از مشروطه خواهان درشهر کابل زندانی شدندوشرایط دشوار زندان را همراه با شکنجه وعذاب طاقت فرسا متحمل میگردیدند .شهید فرقه مشرغلام نبی خان چپه شاخ از زمره همان مبارزین دادخواه و مردم دوست بودکه در ین راه پراز خوف وخطر مدت چهارده سال زندان را همراه با سه تن ازبرادرانش هریک میرمحمدرضاخان – میرغلام حسین خان و سرمیر محمد سرورخان سپری کردند و بعد از رهائی آنها اززندان در سال ۱۳۲۶ شمسی همزمان فرقه مشرشهید فتح محمدخان میرزاد به قندهار ونایب سالارسید احمد شاه نور به ولایت بغلان و فرقه مشر شهید میرغلام نبی خان چپه شاخ و برادرانش به ولسوالی رستاق ولایت تخار کنونی تبعید شدند .شهید فرقه مشرچپه شاخ همر اه با برادرانش دراوایل سالهای تبعید باید هرهفته در دفتر حکومتی محل حاضری میدادند.
اما با وجود این همه فشارها ایشان در برابر بیعدالتی و بیدادگری نظام تکقومی و خاندانی نادری تسلیم نشدند. بعدازتبعید نمودن فرقه مشرشهید همراه با دوتن از برادرانش به ولایت تخاربرادردیگرش بنام سرمیر محمدسرور خان یکجا با مادروی مدت کوتاهی را درحویلی واقع درقلعه هزار ه ها ی چنداول درشهر کابل زیست داشت ولی بزودی سرمیرمحمد سرور خان به زاد گاه پدریش درولسوالی حصه اول بهسود ولایت وردک میدان رفت و منحیث سر میر و بزرگ قومی ازقوم میربچه وسایر اقوام محل سر پرستی میکرد .
شهید فرقه مشرچپه شاخ شخصیت مقاوم – بیباک وباجرئت دربرابراستبداد ومظالم حکام وقت بود وباقاطعیت نظریات داد خواهانه خود را درهرموقع ابرازوظلم و بیعدالتی را افشا و برملا میساخت.اما درعین حال فرقه مشرشهید دارای اخلاق متواضع در برابر مردم زحمتکش کشور داشت که برخی اوقات درهنگام عبوراز بازاردرشهرکابل حمالان وکراچی وانان را به آغوش میگرفت و دستهای شان را بوسه میزد.
شهید فرقه مشرچپه شاخ باالاخره درسال ۱۳۳۰ خورشیدی درشهرتالقان دریک مهمانی توسط یکی ازعمال حکومتی مسموم ساخته شد زیرا علایم زهری در هنگام معاینات طبی در وجود ایشان بمشاهده رسیده بود وجسد شهید فرقه مشر دریکی از قبرستانهای شهر تالقان مرکز ولایت تخار دفن گردیده است.
روحش شاد و یادش گرامی باد!
صاحب قلم گرچه بخاطر گرامی داشت از مبارزین ملی واعضای نهضت مشروطه خواهان افغانستان در جریان چند سال اخیر بوسیله نشرمقالات درسایتهای انترنیتی ازکارنامه های آنان یاد اوری نموده است.مگر خوشبختانه درین اواخیر از طریق محمد عیسی مشاورفرزند میرغلامحسین خان ومحمد فهیم مشاورفرزندمحمدعیسی مشاور برادرونواسه برادرشهید فرقه مشرچپه شاخ معلومات همرا ه با برخی از فوتوهای ایشان را دریافت نمودم وهم چنین از میرمحمدسلام سناتورپشین نواسه ویار ومددگار شهید فرقه مشر فتح محمدخان میزاد نیز معلوماتی را درین مورد دستیاب که درمقاله کنونی درباره مبارزات دادخواهانه این شهید بزرگوار مطالبی را خدمت خوانندگان محترم تقدیم وآرزومندم که مورد توجه قرارگیرند.
khalli
سلام . اقای نبی زاده یکی از دلسوز ترین و با احساس ترین فرد قوم نجیب هزاره است . من بنازم به این پدر دلسوز که همیش برای مظلومیت مردمش قلم فرسایی میکند واز بیداد گری وطغیان گری حکام وقت مینویسد و چهرا سفاک انهارا به نمایش میگذارند . خلیلی ناروی
حسین داد دانش مرزاد
بنازم این پدر دلسوز هزاره را که من یک تن ازقومای نزدیک این راد مرد بزرگ هزاره ازقوم میربچه باشنده اصلی دهن سیاسنگ قریه یی تبار می باشم ومی خواهم که آرمان های این قهرمان بزرگ هزاره را زنده نمایم
حسین داد دانش “میرزاد”
محمدبشیراحمدی
سلام خدمت شمادوستان عزیز!
ارآن جاییکه شما ازمبارزین و آزادی خواهان قوم هزاره یادنمودید جاداردکه ازیک قهرمان دیگرتاریخ هم یادشود،این ابرمردتاریخ فرقه مشرغلام نبی بیک فرقه مشر(غلام نبی بیک گلک) که یاروهمسنگرغلام نبی چپه شاخ وجنرال علی دوست خان هزاره است هم یادشود.
محمدبشیراحمدی
شهیدفرقه مشرغلام نبی بیگ “گلک” پدرکلان بنده باشنده اصلی ولسوالی دره صوف بالای ولایت سمنگان میباشدکه درنهضت های آزادی بخش دوره آمانی درسمت شمال افغانستان کارکردهای درخشان دارد، که توسط نادرشاه غداردرکابل زندانی وبعداتوسط زهربه شهادت میرسدکه مقبره این شهیدبزرگواردرزیارتگاه سخی کابل موقعیت دارد.
روح همه شهدا راه آزادی شادوراه شان پررهروباد!
محمدبشیراحمدی
همچنان عکسهاوفوتوهای زیادازاین ابرمردان تاریخ فعلادر دسترس است