محمد سلطان توسلی
اظهارات روزهای اخیر آقای ربانی جالب است، از نهیب زدن علمای افغانستان برعلیه “جوانان فیسبوکی” گرفته تا تازه ترین گفته هایش راجع به رسانه ها. آقای ربانی رئیس شورای عالی صلح در کانفرانس مشترک جامعه مدنی و دولت در پیوند با برنامه صلح و آشتی و بازگشت به زندگی مسالمت آمیز، روز چهارشنبه گفت که مذاکرات صلح با طالبان، تشویش‌های زیادی برای اقشار مردم و جوانان به خصوص زنان و دختران به وجود آورده است که عبارت از صلح به مثابه بازگشت طالبان و بسته شدن دروازه های کار و مکاتب برای زنان و دختران می‌باشد. وی ادامه می دهد که نباید پیشاپیش قضاوت کرد و افزود که برخی از رسانه‌ها هستند که حقایق را وارونه جلوه میدهند.
آنچه مسلم است دیدگاه های طالبان سنگواره تر از آن است که با اظهارنظرهای سطحی و خوشبینانه آنرا تعدیل نماییم. “از کوزه همان تراود که در اوست.” ما به پشتوانه ء کدام عمل طالبان بگوییم که آنها تغییر کرده اند وباکدام ادعا:
کسانیکه در انتخابات اشتراک کرده بودند و انگشتان شان توسط طالبان بریده شد؟
یا سنگسار زنان بدون اثبات جرم؟
بستن مکاتب دخترانه؟ حمله به غیرنظامیان در اقصا نقاط کشور؟ نه واقعا کدام تغییر در دیدگاه هایشان؟ صدها مورد وجود دارد که طالبها به ملت افغانستان روشن کند. چه شواهدی وجود دارد که نشان دهد طالبان در رفتارشان تعدیل ایجاد کرده اند؟
شاید بگوییم طالبان از دوربینهای فیلم برداری استفاده میکنند، درحالیکه تا دیروز استفاده از آن را کفر می شمردند. خوب آری ولی صحنه های حلال کردن انسانها را آنهم از پشت گردن. کشتن انسانها را به بیرحمانه ترین شکل. وقتی سخن از تغییر است باید شاخص های تغییر را نیز ذکر کنیم.
مثلا باید ببینیم طالبان تا چه اندازه قانون اساسی ما را می پذیرند؟ به ارزشهای مردم سالاری تا چه اندازه پایبند هستند؟ کدام مسئول طالبان تاحالا گفته است که برخورد آنها درمورد زنان اشتباه بوده است؟ به اقوام ساکن در افغانستان چگونه می بینند، برادارنه یا آمر مآبانه؟ آیا طالبان تاحالا از ارتکاب جرایم ضد بشری و قتل عامها اظهار پشیمانی کرده اند؟ از تخریب بودا چطور؟ امروز مصادف با روزتخریب بتهای بامیان بود؟ گزارش سال ۲۰۱۰ کمیسیون حقوق بشر و یوناما هم نشانی از تغییر رفتار طالبان ندارد. در گزارش سالانه این کمیسیون آمده است که طالب ها مسئول ۷۵% از کشتار مردم بی گناه افغانستان اند. هنوز کارمندان دولت، نهادهای غیردولتی و کارمندان موسسه های خارجی قربانیان دست اول طالبان اند. انفجارها و حملات انتحاری هم که تازه گی ها عمدتا اهداف غیرنظامی بوده اند.
زمانی میتوانیم بگوییم طالبان تغییر کرده است که طالبان از گذشته ی خود اظهار ندامت کنند، از جنایاتی که مرتکب شده اند، از قتل عام ها، از سیاست زمینهای سوخته، از بیوه ساختن هزاران زن، یتیم ساختن صدها کودک، از تخریب آثار فرهنگی وتاریخی کشور که ممثل گذشته ی باشکوه ما بود و از کسانیکه به شکل از اشکال مورد تعدی و جنایت شان قرار گرفته و ازملت افغانستان که بدون شک قربانی اصلی خشونت های طالبان بوده اند عذرخواهی کنند.
وقتی سخن از تغییر موضوع طالبان می آید، مردم افغانستان دوست دارند از خود طالبان بشنوند، درعمل ببینند و اظهار ندامت طالبان را توسط سخنگویان طالبان بشنوند نه از آقای ربانی، فاروق وردک و یا کسانی دیگر. فکر نکنم مردم افغانستان آقای ربانی و فاروق وردک را سخنگویان طالبان بدانند، چه اینکه طالبان گاه و بیگاه دیدگاه هایشان را توسط سخنگویان شان بیان میکنند و نیازی هم نیست که حضرات عالی بجای طالبان بنشینند و از موضع آنان حرف بزنند.
خوب است مسئولین افغانستان و آقای ربانی به خواستها و نیازهای مردم، زنان و جوانان توجه داشته باشند. قبل از اینگونه اظهار نظرها مطمئن باشند که واقعا حقایق همانگونه است که باور دارند، ورنه تجربه نشانداده است که با حلوا حلوا گفتن دهن شیرین نمیشود و فقط اینگونه اظهارات باعث کندی روندی خواهد شد که مردم افغانستان انتخاب کرده اند و مطابق آن گام به جلو میگذارند. بدون تردید، جوانان نیز خواست ها و نگرانی های بی شماری دارند که باید شورای عالی صلح و دولت افغانستان به آن پاسخگو باشند.
بربنیاد آمارهای منتشر شده جوانان ۶۴ درصد نفوس افغانستان فعلی را تشکیل میدهند و هرگونه تصمیم بدون پیشنهاد و مشوره آنها عواقب زیانباری خواهد داشت. تشویش ها واقعا جدی است و شورا قبل از هراقدامی باید تشویش ها و نگرانی های مردم را بررسی کند. “قضاوت پیشاپیش” هم گمراه کننده است، باید آنرا آینده نگری بنامیم. مدیریت امروزی تاکید میکند تا قبل از هرکاری، زوایای گوناگون موضوع و پیامدهای احتمالی آن مورد بررسی قرار گیرد.
پس رسانه ها حق دارند نگرانی ها و زوایای مجهول “صلح با طالبان” را مورد تجزیه، تحلیل و ارزیابی قرار دهند تا در فردای افغانستان با ” رفتار وارونه ای” طالبان روبرو نشویم. مردم افغانستان درکل و جوانان درخصوص نمی خواهند تا یک بار دیگر وحشت قرون وسطایی امارت طالبان را تجربه کنند. باید دقیق بود زیرا آزموده را آزمودن خطاست.
شبکه ی سرتاسری مردم هزاره